Voortgangsrapportage klimaat

2

Procesmanagement lijn 1

3

Samen met corporaties zoeken naar slimme oplossingen voor energiebesparing in de bestaande woningvoorraad

4

Particulieren: Samenwerking binnen ondersteuningsstructuur Energieakkoord (Ex Urgenda), duurzaam bouwen verder uitwerken (incl. training)

5

Energiebesparing bij het eigen en maatschappelijk vastgoed

6

Subsidieregeling wonen

7

99

Algemeen: bijdragen aan beleid, annotaties, monitoring

2

Procesmanagement lijn 2

3

Actieve communicatie met PPS-platform (digitaal en fysiek) DuurZaan Onno+EnergieCafe

4

Voortzetten van voorlichting over duurzaam ondernemen. Actieve benadering van bedrijven

5

Uitbreiden van het aantal laadpalen en ondersteuning van bedrijven bij de overstap naar elektrisch vervoer

6

Gemeentelijk en Maatschappelijk vastgoed bedrijfsmatig handhaven op verruimde reikwijdte (invlechten)

7

HIRB lll – lll Impulsregeling

8

Duurzame ontwikkeling Hoogtij

9

Afspraak met ODNZKG: energierichtlijn/Energiebesparing bij bedrijven 200 uur OD in DVO

99

Algemeen: bijdragen aan beleid, annotaties, monitoring

2

Procesmanagement lijn 3

3

Open en Slim Energienet Zaandam-Oost, faciliteren marktinitiatief

4

Open en Slim Energienet Zaandam-West, faciliteren marktinitiatief

5

MRA uitvoeringsprogramma warmte- en koudenetten / Green Deal

6

Volgen van de ontwikkelingen t.a.v. het Herstructureringsplan Wind op land van de provincie Noord-Holland

7

Onderzoek naar de mogelijkheden van participatie in projecten Wind op zee

8

Faciliteren realiseren windmolens NZKG

9

Faciliteren van collectieve inkoopacties van derde

10

Faciliteren zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen

11

Faciliteren realisatie zonnepark, bijvoorbeeld Omzoom

12

Faciliteren realisatie zonneweide 1, Nauerna

13

Open en Slim Energienet Zaanstad-Noord, aanbesteding

99

Algemeen: bijdragen aan beleid, annotaties, monitoring

2

Procesmanagement lijn 4

3

Bestuurlijk afsluiten van onderzoek Klimaataanpak eigen begroting. Beleggen uitvoeringsverantwoordelijkheid

4

Faciliteren eerste Energie Service Provider-initiatief (SAENZ)

5

Planmatig aanpakken van uitwerken en aantrekken van financieringen/subsidies voor alle lijnen

6

Begeleiden Stichting Urgenda

7

Evaluatie DHF

8

Opstellen investeringsagenda aanvullend op MIP, MJOP, IF e.a. en deze bestuurlijk agenderen

9

Begeleiden IDBZ

99

Algemeen: bijdragen aan beleid, annotaties, monitoring

2

Procesmanagent lijn 5

3

EU-project OPTIMUS

4

Uitdragen resultaten slimme en open energienet middels E-harbours movement

5

Urban Learning

6

Elektrisch vervoer contouren en energiestromen grondstoffenrotonde, inclusief laadpunt ter plaatse

7

Samenwerkingsverband NEMIS: zoeken naar mogelijkheden voor systeemverandering (sturing vanuit lopende projecten)

2

Procesmanagement lijn 6

3

Verder implementeren van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid

4

Energieatlas + actief gebruik van de energiemonitor ‘energieinbeeld.nl’

5

Elektrisch vervoer in de lijn brengen/begeleiden subsidieregeling/heroriëntatie

6

Energiejaarboek Zaanstad digitale editie

7

Energie-cafés (zie 2-3)

8

Programmamanagement

9

Bestuurlijke ondersteuning, incl. MRA en Klimaatambassadeur

10

Management Energiecontract Zaanstad/GreenChoice, incl. nieuw contract

99

Algemeen: bijdrage aan beleid, annotaties, monitoring

1

STAND VAN ZAKEN

Corporaties
De samenwerking met de vier woningbouwcorporaties (Parteon, ZVH, Rochdale en Eigen Haard) rondom het thema energie is geïntensiveerd. Dit heeft geleid tot:

• de aanzet voor de ontwikkeling van een ESCo^[1] voor zonnepanelen op huurwoningen. Gewerkt wordt aan de opzet van een pilot van 300 woningen in Poelenburg (met een doorkijk naar 1.000). Onderzocht wordt de mogelijkheid om te komen tot een consortium met De Zonnefabriek, BNG, gemeente Zaanstad en de corporaties (o.b.v. HuurDeZon exploitatiemodel). Komend kwartaal zal hierover een voorstel naar B&W gaan;
• het ondersteunen van ZVH bij lobby BZK/RVO^[2] voor flexibelere STEP-subsidie-voorwaarden^[3]. Het verlagen van woonlasten is een belangrijke ‘drive’ voor corporaties om zich in te zetten voor  energiebesparing;
• paragraaf over energieambities in de Woonvisie.  

Particulieren
Centraal staat het stimuleren van eigenaren om te investeren in energiebesparing. De rol van de gemeente is faciliterend en varieert van voorlichting en begeleiding tot het wegnemen van financiële drempels (subsidies). Dit heeft geleid tot de volgende acties:

• deelname aan Duurzaam Bouwloket (gewerkt wordt aan content voor de pagina www.duurzaambouwloket.nl/zaanstad); Het loket is begin maart geopend, waarover ook berichtgeving is geweest.
• partner in Stichting Duurzaan (www.duurzaan.nl), heeft 16 mrt jl. een energiecafé georganiseerd, over o.a. verduurzaming woon-werkpand;
• pitch op de Woon Alliantie Fabriek (in het kader van de Woonvisie Zaanstad) over aanpak vraag & aanbod-matching t.b.v. energiebesparende maatregelen door particuliere woningeigenaren;
• onderzoek naar financiële steun voor Urgenda-initiatief 100 woningen nul-op-de-meter in Wormerveer-Noord; zie ook lijn 4
• twee subsidieaanvragen t.b.v. combinatie funderingsaanpak en nul-op-de-(energie)meter-woning en VvE’s t.w.v. € 80.000,=;
• uitvoering subsidieregeling Energiezuinige Woning Zaanstad 2014 (loopt af op 30 april 2015);
• uitwerking vraag & aanbod-matching door collectieve inkoop isolatie.

Maatschappelijk vastgoed
Het maatschappelijk vastgoed is zeer divers: gebouwen van gemeentelijke diensten, scholen, sportvoorzieningen, gebouwen ten behoeve van culturele activiteiten, zoals het Zaantheater en het nieuw te bouwen cultuurcluster. Waar nieuwe voorzieningen worden gepland, zoals cultuurcluster, worden energieprestatie-ambities op de agenda gezet. Bij de vorming van het Sportbedrijf zijn in de uitgangspunten ook energieprestaties meegenomen. In het primair onderwijs zijn de schoolbesturen sinds 2015 juridisch eigenaar van de schoolgebouwen. De Green Deal Verduurzaming Scholen (november 2014) vormt een kapstok om energiebesparing en verduurzaming in gezamenlijkheid verder op te pakken. Acht Zaanse scholen uit het voortgezet onderwijs hebben meegedaan aan de door het Klimaatverbond uitgeschreven Energy Battle, met een slotevenement op Warmetruiendag op 6 februari. Daarnaast werkt Stichting OVO Zaanstad  aan een plan voor toepassing van zonnepanelen (SDE+^[4]subsidie is toegekend) en oriënteert zij zich op aansluiting op het warmtenet.

2

PRESTATIES

• ondersteuning bij lobby STEP-subsidie-voorwaarden wordt zeer gewaardeerd door ZVH;  BZK lijkt te gaan bewegen;
• afronding Kleine energiebesparende subsidies SRA voor corporaties: twee LED-verlichting projecten zijn uitgevoerd en energiecoach-project wordt in het voorjaar uitgevoerd;
• werkzaamheden voor Klimaatverbond zijn afgerond;
• resultaten subsidieregeling (besteding en aantallen);

3

AANDACHTSPUNTEN

• Communicatie, o.a. afstemming Duurzaan.nl en duurzaambouwloket.nl;
• Uitvoeren energiebesparende maatregelen (met terugverdientijd < 5 jaar) in maatschappelijk vastgoed (zie lijn2)

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

• De komende maanden vinden overleggen plaats met scholen en het sportbedrijf;
• Daarnaast wordt verder gewerkt aan het  draagvlak voor het onderwerp energie bij corporaties en particulieren.

1

STAND VAN ZAKEN

Het verduurzamen van bedrijven is te onderscheiden in een aantal deelactiviteiten, zoals communicatie, stimuleren en het treffen van maatregelen. Dat gebeurt samen met verschillende partners in de keten, waaronder het Rijk, VNG, gemeenten, provincie, omgevingsdiensten, brancheorganisaties en individuele bedrijven.

ODNZKG
De gemeente Zaanstad heeft een aantal bevoegdheden gemandateerd aan de Omgevingsdienst. Voor Zaanstad heeft deze mandatering betrekking op het verlenen van vergunningen en de handhaving daarvan. Landelijke wetgeving stelt dat bedrijven verplicht zijn om energiebesparende maatregelen door te voeren,  als deze een terugverdientijd hebben van 5 jaar of minder. Om dat te kunnen realiseren is een maatregellijst uitgewerkt, die naar verwachting september van dit jaar van kracht zal worden.
In het kader van de energiebesparing bij bedrijven heeft de ODNZKG, samen met de gemeenten als opdrachtgever, een projectplan uitgewerkt. Uitgangspunt van het projectplan is vooral energiebesparing te stimuleren. In het projectplan zijn de verschillende acties beschreven, zoals het systematisch langslopen van alle grootverbruikers en het opleiden en trainen van inspecteurs en het afstemmen van communicatie over de invoering van de erkende maatregelenlijsten. Deze acties zijn ook van toepassing voor het vastgoed van Zaanstad dat onder het activiteitenbesluit of de Wet milieubeheer valt.
Met de ODNZKG worden nadere afspraken gemaakt over hun inzet om verdere verduurzaming te stimuleren. Op dit moment vindt regulier overleg plaats. Inzet is voor de zomer tot afspraken te komen over de voorlichtingscampagne voor de verduurzaming van bedrijventerreinen.
De genoemde maatregellijst is uitgewerkt door het ministerie van I&M. Op dit moment beraadt het ministerie zich over de wijze waarop de communicatie over deze maatregellijst moet plaatsvinden en wat de rol vanuit de gemeente(n) zou kunnen zijn. Vanuit de regio is aangegeven dat het de voorkeur heeft om de communicatie centraal te laten plaatsvinden. Op deze wijze krijgen gemeenten en OD’s uniform communicatiemateriaal.

HIRB II- impulsregeling
De gemeente heeft in het verleden van de provincie Nood-Holland een bijdrage ontvangen voor het stimuleren van de verduurzaming van het bedrijfsleven. Dit is echter niet van de grond gekomen. Uit gesprekken met de ondernemers is gebleken dat er meer behoefte is aan verruimde kaders voor duurzaamheidsmaatregelen, niet zozeer een concrete lijst met (voorgeschreven) maatregelen, maar een mogelijkheid om duurzame business-cases gefinancierd te krijgen. De gemeente heeft in afstemming met de provincie Noord Holland via een Impulsregeling innovatieve projecten uitgelokt bij de bedrijven, met een subsidieplafond van € 1,27 miljoen (raadsbesluit 23 oktober 2014/187117).  Dit heeft geresulteerd in 7 duurzame business-cases, waarbij het plafond is overschreden. Om de aanvragen uit het bedrijfsleven maximaal te kunnen bedienen wordt het subsidieplafond verhoogd met niet-benutte middelen uit een eerdere regeling (Toekomstbestendige bedrijven en instellingen Zaanstad 2013 ). Deze middelen zijn eerst per 1 janurai 2015 vrijgevallen.  Door toekenning van deze middelen aan de Impulsregeling komt het totaal bedrag dat Zaanstad aan subsidie voor duurzame business-cases aanwendt op € 1,5 miljoen (zie BURAP 2015). Dit kan resulteren in een investeringsvolume in duurzame business-cases van het bedrijfsleven van € 7,5 miljoen .

Actieve communicatie met PPS-platform
Voor de communicatie is onder andere met de Stichting Duurzaan een afspraak gemaakt over de organisatie van Energiecafé ’s. Aandachtspunt is er vooral voor te zorgen dat de cafés goed bezocht worden.

Duurzame ontwikkeling HoogTij
HoogTij is altijd bedoeld als een te ontwikkelen duurzaam bedrijventerrein. In dat kader zijn in het verleden diverse afspraken en uitgangspunten vastgelegd om bij te kunnen dragen aan een duurzame gebiedsontwikkeling: Collectief warmtekoudesysteem, Windturbines, Parkmanagement, met het organiseren van collectieve diensten. Het collectief warmtekoudesysteem is operationeel. De mogelijk te plaatsen windturbines op HoogTij maken deel uit van het door de gemeente bij de provincie ingediende programma voor windturbines langs het Noordzeekanaal.

2

PRESTATIES

• Actieve communicatie met PPS-platform: Duurzaan heeft een subsidie ontvangen om hier mee aan de slag te gaan. Een eerste energiecafé heeft plaatsgevonden. Duurzaan is begin maart officieel gelanceerd.
• HIRB II- impulsregeling: grote belangstelling voor de regeling.
• Green Deal Omgevingsdiensten en Rijk over naleving verruimde reikwijdte, inhoudende het regionaal projectplan voor energiebesparing bij bedrijven.
• resultaten subsidieregeling (besteding en aantallen);

3

AANDACHTSPUNTEN

Maatregellijst is ook van toepassing voor het gemeentelijk vastgoed.
Aandacht voor de rollen en belangen van de verschillende partners in de keten

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

Toekenning subsidie vanuit impulsregeling, verhoging plafond regeling vanuit bestaande middelen. De maatregellijst wordt naar verwachting in september 2015 van toepassing, het komend kwartaal wordt gebruikt om de toezichthouders van de ODNZKG en de gemeente bekend te maken met de verschillende onderdelen uit de maatregellijst. Nadere afspraken met  ODNZKG over instrumentarium.

1

STAND VAN ZAKEN

Wind
Vanaf 15 januari kunnen bij de Omgevingsdienst NZKG principe-aanvragen voor windprojecten in het kader van de herstructurering Wind op Land worden ingediend. Op 2 maart 2015, vlak voor de verkiezingen, is door de Provinciale Staten van Noord-Holland het herstructureringsplan vastgesteld. Voor die datum ingediende principe-aanvragen worden meegenomen in het onderzoek van Schiphol naar luchtveiligheid (grootschalig landelijk onderzoek, de zogenaamde Elandproef). De resultaten van dit onderzoek geven aan in hoeverre het mogelijk is om windturbines te bouwen op de beoogde locaties.

Omdat de initiatiefnemers van de Zaanse windmolens gezamenlijk niet tot een principe-aanvraag konden komen, heeft de gemeente een principe-aanvraag ingediend om zo mee te kunnen met het luchtveiligheidsonderzoek. De aanvraag is gedeeld met de beoogde initiatiefnemers. De beoogde initiatiefnemers dienen op een later moment gezamenlijk een vergunningaanvraag te doen voor het bouwen van windturbines. Op dat moment trekt de gemeente de principe-aanvraag in. Deze principe-aanvraag maakt de weg open naar het traject van gebiedstafels, een verkenning naar aspecten van het plan in het ruimtelijk, maatschappelijk en economisch spoor, voor de plannen.

De principe-aanvraag is op 31 maart jl. besproken met de ODNZKG en de PNH. De principe-aanvraag is kritisch ontvangen. Door de 600- metereis (afstand tot gevoelige bestemmingen) lijkt ongeveer de helft van de aangevraagde windmolens onder druk te komen staan. De gemeente trekt in april een professionele windontwikkelaar aan om de mogelijkheden te verkennen.

Zon
De gemeente heeft meegedaan aan de groepsaankoop SamenZonneEnergie. Het komend halfjaar komen er in Zaanstad ongeveer 2500 zonnepanelen bij door de actie. Deze actie werd voor de vierde keer in Noord-Holland georganiseerd door het bedrijf iChoosr in samenwerking met een groot aantal Noord-Hollandse gemeenten. Voor de derde achtereenvolgende keer scoorde Zaanstad in absoluut opzicht het hoogst van alle deelnemende gemeenten. Iets meer dan 250 huishoudens hebben in januari 2015 besloten gebruik te maken van het aanbod. Gemiddeld hebben zij 9,6 zonnepanelen besteld. In totaal accepteerden bijna 2000 deelnemers in Noord-Holland het aanbod van de winnende leverancier in hun regio.

Er zijn nu drie locaties in beeld voor de realisatie van zonneweides. Er zijn hiertoe verkennende gesprekken gevoerd met zonontwikkelaars.

Warmte
De focus binnen het warmtedossier heeft de afgelopen maanden gelegen op het komen tot een gezamenlijke aanpak waar alle partijen vertrouwen in hebben. De woningcorporaties hebben naar aanleiding van het bestuurlijk overleg van 3 februari jl. een extern adviseur ingeschakeld om een zuiverdere afweging te helpen maken over aansluiting op het warmtenet. De woningcorporaties hebben daarbij de intentie uitgesproken om te komen tot een warmtenet maar willen met een overtuigende propositie komen richting hun huurders waarbij de focus moet liggen op het financiële voordeel van de huurder. Commitment van alle partijen wordt op verzoek van de woningcorporaties uitgesproken door middel van brieven.

De komende drie maanden zal worden geïnvesteerd in de verdere engineering van de hogetemperatuurwarmtepomp, de infrastructuur en de kostenstructuur van de afnemers. Doel is om deze zomer te komen tot een totaalcase. Op dat moment is duidelijk of het netwerk nog steeds financieel haalbaar is. Na de zomer volgen onderhandelingen resulterende in een realisatiecontract op de dag van de duurzaamheid 10 oktober 2015 (precies 2 jaar na ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst).

De focus van Cofely ligt inmiddels bij een warmtenet gevoed met lokale bronnen. BioForte heeft informeel te kennen gekregen dat haar volledige SDE+-subsidieaanvraag is toegekend wat bijdraagt aan deze lokale ambitie. Cofely heeft tijdens het Energiecafé van half maart haar rol in het warmtenet toegelicht.

In Zaanstad-Noord hebben HVC en Forbo een intentieovereenkomst gesloten om restwarmte van Forbo te gebruiken in het stadsverwarmingsnetwerk van HVC in Saendelft.

Leerlingen van het St. Michaels College hebben contact met de gemeente gezocht om realisatie van een biogasinstallatie te onderzoeken. De gemeente gaat het gesprek met hen aan.

In het kader van het MRA-uitvoeringsprogramma warmte- en koudenetten vindt werving van een warmteregisseur plaats. Zaanstad is vertegenwoordigd in de selectiecommissie.

2

PRESTATIES

Wind

• De gemeente Zaanstad heeft een principe-aanvraag ingediend voor een Zaans windpark.
• Relatiebeheer met potentiele ontwikkelende partijen.

Zon

• Meer dan 250 Zaanse huishoudens installeren het komende half jaar ieder gemiddeld 9,6 zonnepanelen per huishouden.

Warmte
Medio januari is de €465k subsidie uit het EEEF-programma definitief beschikbaar gesteld aan Zaanstad
19 Maart is op het internationale Urban Magma-congres in Malmö een workshop gegeven over de Zaanse warmteaanpak.

Noord:

• HVC en Forbo werken gezamenlijk aan een voorstel om de restwarmte van Forbo toe te passen in het bestaande stadsverwarmingsnetwerk van HVC in Saendelft en hebben hiertoe een intentieovereenkomst gesloten. Beide partijen hebben een subsidieaanvraag gedaan in het kader van de Impulsregeling en wachten nu op een eventuele beschikking om verder te kunnen.
• De gemeente Zaanstad heeft een Europese subsidie ontvangen (European Energy Efficiency Fund) van circa €465.000 om een business-case uit te werken voor de uitbreiding van het bestaande stadverwarmingsnetwerk. Hieraan is door de lokale pers aandacht geschonken. Het offerteverzoek om de business-case uit te werken is uitgezet Verwacht wordt dat in de zomer de business-case bekend is.

Zuid:

• BioForte en HVC hebben een intentieovereenkomst gesloten om te komen tot de realisatie van een biomassacentrale als eerste kraal van het netwerk in Zuid. Hierover is ook een persbericht uitgebracht.

West:

• Dalkia heeft de haalbaarheid van toepassing van restwarmte van Verkade onderzocht. Het blijkt dat de nog beschikbare restwarmte van Verkade niet geschikt is (te vet/vuil) om terug te winnen voor gebruik in een warmtenet. De schone restwarmte heeft Verkade inmiddels zelf in gebruik genomen.

3

AANDACHTSPUNTEN

Wind

• De provincie blijft vasthouden aan haar ruimtelijke randvoorwaarden (de rechte lijn-opstelling & 600 meter contour voor geluid). De mogelijkheden voor windturbines in Zaanstad nemen hierdoor af.
• Principe-aanvraag is kritisch ontvangen.

Warmte

• De woningcorporaties hebben een signaal afgegeven aan de gemeente dat ook de gemeente haar gebouwen moet aansluiten op het warmtenet. Te denken valt hier aan zwembad De Slag. Er is op dit moment echter weinig jurisprudentie beschikbaar over de bewegingsvrijheid om tot aansluiting op het warmtenet over te gaan (aanbesteden, marktwerking, etc).

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

Zon

• Op 15 april verschijnt er een artikel in Zaanstad Journaal over een gezin dat meedoet aan de vierde groepsaankoop zonnepanelen.

Warmte

• Betrekken schoolbesturen en Sportbedrijf om aan te sluiten bij het warmtenet in Zaandam-Oost. In mei zal er een afnemersoverleg plaatsvinden.
• Eind mei, begin juni vindt de bestuurlijke aftrap van het MRA-uitvoeringsprogramma warmte- en koudenetten plaats. Dit is tevens onderdeel van het programma E Harbours Movement. Deze aftrap zal ook communicatief worden uitgelicht.

1

STAND VAN ZAKEN

Het financieringsvraagstuk is op te delen in een kortetermijn- en een langetermijnvraagstuk.

Het langetermijnvraagstuk richt zich op het bereiken van schaalgrootte met projecten om klimaatneutraliteit te bereiken voor de gehele gemeente. Specifiek is daarbij de vraag hoe de gemeente kan helpen bij het financierbaar maken van projecten.

Om als gemeente daarin een rol te kunnen spelen richten we ons op korte termijn op het  financieel mogelijk maken van kleinschalige, hanteerbare projecten.  De kennis die de gemeente met deze initiatieven op korte termijn ontwikkelt, is de basis voor verdere uitrol met andere marktpartijen en andere financiers. Het is leergeld dat nodig is om beslagen ten ijs te komen bij andere partijen, als blijkt dat de gekozen weg bij deze projecten de juiste is.

Tot de korte termijn projecten behoren:

• Nul-op-de-meter voor 100 particuliere woningen
• Het combineren van nul-op-de-meter en funderingsproblematiek
• Het ondersteunen van de corporaties bij het realiseren van zonnepanelen voor 300 woningen

Nul-op-de-meter voor 100 particuliere woningen
Er ligt een concrete vraag bij de gemeente om borg te staan voor een lening van de ASN-bank aan Urgenda. De voortgang van de gesprekken over deze lening, waarmee nul-op-de-meter voor100 particuliere woningen kan worden bereikt, verloopt naar wens. De gemeente heeft zowel met Urgenda als de ASN-bank gesproken over de haalbaarheid van de business case en daarmee ook de financieringsmogelijkheden. De eisen die de bank stelt aan een borgsteller (in casu de gemeente) worden duidelijker, naarmate de risico’s in de business case concreter op tafel komen. De verwachting is dat het bestuur vóór het zomerreces een besluit kan nemen op basis van een uitgewerkt financieringsvoorstel van de bank en advies vanuit de ambtelijke organisatie. Bij een positief besluit (tot steun van dit project), kan dit, in overleg met Urgenda, worden gebruikt voor externe communicatie. Ook kan de  uitrol naar andere aanbieders en/of projecten worden gestart.

Zonnepanelen voor 300 (of meer) corporatiewoningen
Simultaan aan de verduurzaming van particuliere woningen zijn gesprekken gestart met woningcorporaties om de uitrol van zonne-energie te versnellen. Hiertoe wordt ook gesproken met aanbieders van zonne-energie.  De gemeente overlegt met Huur-de-Zon en BNG over mogelijkheden. Rochdale is inmiddels begonnen met een pilot in Saendelft. Afgesproken is dat de wethouder wordt gevraagd aanwezig te zijn bij de plaatsing van het eerste zonnepaneel op een huurwoning in deze wijk.  Net als bij Urgenda kan ook hier uitrol naar andere projecten/aanbieders worden onderzocht na afronding van dit traject.

2

PRESTATIES

1. SAENZ-subsidie t.b.v. de ontwikkeling van een lokaal energienetwerk op het bedrijventerrein Molletjesveer is aangevraagd en verleend. Het streven is dat de energiemaatschappij is opgericht per 1 september 2015.
2. Er zijn 7 IDBZ-subsidieaanvragen (Impulsregeling) ingediend, voor een totaal van €1,7mln.
3. Inzicht gekregen in de business case van nul-op-de-meter project van Urgenda. Gesprekken met de ASN-bank gevoerd. Sfeer van de gesprekken is goed. Alle partijen zijn positief kritisch. Vragen/zorgpunten van de bank en de gemeente liggen in lijn.

3

AANDACHTSPUNTEN

De verduurzaming van gemeentelijk vastgoed en vastgoed waarvoor de gemeente exploitatiebijdragen betaalt, vraagt om extra aandacht. Hoewel dit vastgoed procentueel minder bijdraagt aan klimaatneutraliteit dan de externe activiteiten, is het vanwege een imagorisico en voorbeeldfunctie van de gemeente verstandig hier aandacht aan te schenken. Daarom wordt in het 2^e kwartaal door de lijnen 1, 2 en 4 samen een aanpak bedacht om energie als onderwerp te integreren in andere beleidsvelden zoals vastgoed, sport, onderwijs en cultuur. Conclusies uit het vorig jaar uitgevoerde verkenning naar de Klimaataanpak eigen begroting kunnen hiervoor worden gebruikt.

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

• Afronding nul-op-de-meter-financieringsaanvraag van Urgenda naar verwachting voor het zomerreces.
• Als de financiering van Urgenda succesvol wordt afgerond, kan in het 2e en 3e  kwartaal worden bekeken of een dergelijk initiatief (met dezelfde of andere marktpartijen) kan worden herhaald en of de gekozen oplossing breder toepasbaar is.
• Aanpak formuleren voor verduurzaming van gemeentelijk vastgoed. Hiertoe, in samenwerking met interne partijen die vastgoed beheren (Vastgoed, Sport, Cultuur en Onderwijs), de omvang van het vraagstuk inventariseren en een voorstel doen voor de investeringsagenda in het MIP en MJOP.
• In het derde kwartaal volgt een evaluatie van het duurzaamheidsfonds.

1

STAND VAN ZAKEN

Optimus
Doel van dit EU-project is om het energieverbruik te optimaliseren door het gebruik van een beslissingsondersteunend systeem (DSS). De bijdrage van Zaanstad bestaat enerzijds uit het verzamelen van gegevens aangaande het energieverbruik van het stadhuis (gegevens over het gebouw, historische gegevens aangaande het gebruik van het gebouw en basisgegevens over sociale media). De volgende stap is het genereren van actuele gegevens. Hiervoor zal een koppeling worden gemaakt tussen Flexwhere, GBS (gebouwbeheersysteem) en Erbis (analyse en rapportage tool voor GBS). Momenteel wordt gewerkt aan het realiseren van deze datakoppeling. Dit vergt inspanningen op het gebied van technische informatisering. Eind dit jaar moet de data-uitwisseling met het Optimus-systeem operationeel zijn.
Daarnaast is als onderdeel van de implementatie een communicatiestrategie op hoofdlijnen opgesteld.

E-harbours movement
Doel van dit Europese project, in samenwerking met Malmö en Hamburg, is om de mogelijkheden om grote energietransitiestappen te maken in havengebieden verder te verspreiden onder relevante stakeholders. Per partner worden 1 internationale en 3 regionale conferenties georganiseerd. De internationale conferentie van Zaanstad is gehouden op 22 april: Port & City; Connected Energy.. Belangrijke Europese havens  (Hamburg, Amsterdam, Le Havre en Marseille) waren aanwezig op deze conferentie. Daarnaast participeerde Zaanstad in de conferentie Vehicle to Grid (30 en 31 maart in Amsterdam), de MRA bijeenkomst Warmtenetten en een energiecafé. Verder is Zaanstad bezig met het voorbereiden van publicaties in (sociale) media en tijdschriften, die veel worden gelezen door betrokkenen in havengebieden.   

Urban Learning
In dit EU-project staat integrale energieplanning van stedelijke gebieden door overheden centraal; hoe kan tegelijkertijd met een groei van het aantal woningen het gebruik van fossiele brandstoffen en de emissie van CO2 significant worden gereduceerd. Zaanstad heeft samen met Amsterdam een Plan van Aanpak geschreven. Hiervoor wordt een gezamenlijke werkgroep geformeerd, die zich over een viertal locaties zal buigen: twee Amsterdamse (Buiksloterham en Cornelis Douwesterrein) en twee Zaanse (Hembrugterrein en Brokking e.a.). Hieruit moeten voorstellen komen aangaande de energieplanning voor genoemde terreinen.

NEMIS
Zaanstad heeft in 2014 een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de UvA – Centrum voor Energievraagstukken – aangaande het onderzoeks- en onderwijsprogramma NEMIS^[5]. In maart is in het kader van het NEMIS werkplan 2015 besproken, dat Zaanstad vanuit NEMIS zal worden ondersteund met betrekking tot het oprichten van een lokale geïntegreerde energievoorziening.  

2

PRESTATIES

• de internationale conferentie Urban Magma op 18 en 19 maart in Malmö, in het kader van E-harbours movement;
• presentatie op Kickoff Meeting Urban Learning 23-25 maart in Wenen;
• gezamenlijk Plan van Aanpak Amsterdam-Zaanstad voor WP 1 Urban Learning.

3

AANDACHTSPUNTEN

• De succesvolle implementatie van Optimus/Erbis kan niet zonder de medewerking van alle gebruikers van het gebouw.
• Voldoende draagvlak bij zowel management als medewerkers is hierbij een vereiste.

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

Medio mei: OPTIMUS in Stadhuis
2 juni: deelname congres Hamburg IAPH

1

STAND VAN ZAKEN

Energie heeft als derde W een stevige positie in de begroting. In toenemende mate wordt vanuit de verschillende portefeuilles samengewerkt rondom het thema energie. Daarbij blijkt een ‘zakelijke rechtvaardiging’ voor verduurzaming doorslaggevend. Het lukt onze organisatie steeds beter om de richting te kiezen die bijdraagt aan verduurzaming. Het vraagt nog voortdurend aandacht om het langetermijnperspectief mee te laten wegen in de beslissingen. Het intern opschalen ondersteunt het oplossen van split incentives en verbetert het invlechten.

2

PRESTATIES

Verder implementeren van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid.
Vanuit inkoop is gestart met Contract Management en Beheertraject. Duurzaamheid is daarbij een aspect dat een plaats moet krijgen.

Energieatlas + actief gebruik van de energiemonitor 'energieinbeeld.nl'
Op MRA-niveau zijn afspraken gemaakt over de vrijwillige invoering van de Energieatlas. Vanuit A’dam en Zaanstad is een arrangement met IenM in de maak. Ter ondersteuning van de regionaal beschikbare middelen wordt een verzoek tot een Rijksbijdrage voorbereid, samen met een aantal andere regio’s, zoals Groningen, Arnhem, Eindhoven. De verwachting is dat eind mei bestuurlijk moment zal zijn (G32 Duurzaamheid).  Projectomvang is ca € 1,25mln.

Elektrisch vervoer in de lijn brengen / begeleiden subsidieregeling / heroriëntatie
Vanuit de samenleving is belangstelling voor extra oplaadpunten. In afstemming met MRA-Elektrisch wordt in 2015 opnieuw een aanbesteding georganiseerd. Afhankelijk van de beschikbare middelen kan opnieuw een deel van de laadpalen aan Zaanstad worden toegewezen. Vooralsnog is de eigen bijdrage van de gemeente beperkt.

Energiecafe's
Een aantal cafe’s heeft plaatsgevonden, met wisselend succes. De bezoekersaantallen zijn punt van aandacht.. Afspraken met duurzaan.nl over de overdracht van organisatie. Binnenkort is een termijnplanning bekend met thema’s.
In de verkenning van de samenwerking met Urgenda wordt bekeken of een energiecafé met focus op de installatie- en verbouwbranche kan plaatsvinden. Dat wordt operationeel als helder is of /hoe Urgenda aan de slag kan.

Programmamanagement
Herschikking programma met procesmanagers per 1 februari 2015, gericht op strakkere sturing en output.

Bestuurlijke ondersteuning, incl. MRA en Klimaatambassadeur, VNG, G32. etc.
Het dossier MRA is per 18 februari daadwerkelijk van start gegaan met een ambtelijk ‘kwartiermakersrol’. Met de vaststelling van de SamenwerkingsAgenda Duurzaamheid MRA is een goede eerste stap gezet. De verbinding met het dossier warmtenetten is gelegd tijdens de klankbordsessie bij NH.

Met de benoeming van Dennis Straat als Klimaatambassadeur neemt de zichtbaarheid van Zaanstad als ambitieuze energiegemeente verder toe. De lijnen met BZK en in mindere mate IenM worden verder ontwikkeld. De focus voor deze ambassadeur ligt op gebouwde omgeving, waarbij het organisatievraagstuk en incentives voor de eindgebruiker centraal komen te staan.

Management Energiecontract Zaanstad/GreenChoice, incl. nieuw contract
In 2016 zal het contract met GreenChoice eindigen. Om te bezien of en hoe we verder willen als gemeente met betaalbare, schone en vooral lokale energielevering is een ambtelijke evaluatie van het contract voorzien. Gericht op tijdige start van een inkoopproces. Er wordt een inkoopteam vastgesteld. De bemensing, de projectleiding en de  toedeling van verantwoordelijkheden zijn op dit moment aan de orde binnen onze organisatie. Het inkoopproces neem ongeveer een jaar in beslag.

De slimme meters zijn inmiddels geplaatst, waarmee Zaanstad de eerste volledig bemeterde gemeente is.
De eerste resultaten van goede monitoring is het correct afrekenen van de DRIP’s. Voordeel ruim €130.000/jr.

3

AANDACHTSPUNTEN

De externe financiering van laadinfra voor Elektrisch Vervoer is punt van aandacht op landelijk niveau. Zaanstad volgt deze discussie.

4

VOORUITBLIK KOMEND KWARTAAL

23 April: Ambtelijke afspraak in G32 verband inzake EnergieAtlas
28 Mei/4 juni: Bestuurlijke bekrachtiging van de Green Deal EnergieAtlas